Human Knot

Giới thiệu

Human Knot, hay còn gọi là “nút thắt con người”, vốn là hoạt động phá băng nổi tiếng tại các chương trình workshop phương Tây (teambuilding.com, Playmeo) và đã được một số trang Việt hóa như GottaMentor giới thiệu với góc nhìn địa phương. Điểm đặc biệt là người chơi phải vừa chạm tay, vừa tìm cách xoay chuyển cơ thể để tự tháo gỡ khỏi trạng thái rối rắm mà không được buông tay nhau. Chỉ sau vài phút, bạn sẽ quan sát được ai là người dẫn dắt, ai giỏi lắng nghe, ai thiếu kiên nhẫn và cách cả nhóm phản ứng trước áp lực thời gian. Vì thời lượng chỉ 15-25 phút, trò chơi rất thích hợp để khởi động trước cuộc họp chiến lược, đưa nhân viên mới hòa nhập, hoặc tái kết nối những đội đã làm việc remote quá lâu.

Chuẩn bị

Điều phối viên nên kiểm tra danh sách tham dự để chắc chắn mọi người thoải mái với mức độ tiếp xúc thân thể. Nhóm lý tưởng từ 7-16 người; nếu đông hơn hãy chia thành nhiều vòng độc lập để hạn chế va chạm. Không gian nên là phòng rộng, nền phẳng, ít đồ đạc; dùng băng keo giấy đánh dấu khu vực di chuyển nhằm giúp người chơi không “kéo” vòng ra quá xa. Chuẩn bị đồng hồ đếm ngược, loa phát nhạc nhẹ, bảng/flipchart ghi chú và khăn giấy lau tay để giữ vệ sinh. Trước giờ chơi hãy nhắc mọi người tháo bớt phụ kiện sắc cạnh, buộc tóc gọn và khởi động khớp vai – cổ tay.

Ngoài phần vật chất, cần chuẩn bị tâm thế: giải thích rõ luật “không buông tay”, thời lượng ước tính, tiêu chí chiến thắng và những giới hạn an toàn (không xoắn cổ tay, không nhấc bổng đồng đội). Nếu có thành viên mang thai hoặc đang chấn thương, hãy mời họ quan sát, làm trọng tài hoặc ghi nhận chiến lược cho nhóm. Kết thúc phần phổ biến, yêu cầu từng người chia sẻ nhanh cảm xúc để giúp họ chuẩn bị tinh thần hợp tác.

Luật chơi

1. Chia đội 6-10 người đứng sát thành vòng tròn, mặt hướng vào nhau. Toàn đội cùng hít thở sâu và xoay khớp để làm nóng.
2. Khi nghe hiệu lệnh “Tạo nút”, mọi người đưa tay trái sang nắm tay một người bất kỳ không đứng cạnh, sau đó lặp lại với tay phải để tạo mạng lưới chéo. Nếu trùng người hoặc nắm cùng tay, hãy đổi ngay trước khi trò chơi bắt đầu.
3. Sau khi tạo nút, cả đội phối hợp xoay, bước qua tay nhau, luồn vai, khom đầu… để quay lại vòng tròn hoàn chỉnh (hoặc hai vòng đan xen) mà không buông tay. Người chơi có thể đổi cách nắm (trên/dưới) để đỡ đau cổ tay nhưng không được thả rời.
4. Điều phối viên quan sát trong 3 phút đầu, sau đó có thể đặt câu hỏi gợi mở nếu nhóm dậm chân: “Ai đang bị kẹt?”, “Có thể hạ thấp người để tạo khoảng trống không?”. Nếu sau 10 phút vẫn bế tắc, cho phép tối đa hai người tạm buông tay để tái cấu trúc rồi nối lại ngay.
5. Đội chiến thắng khi tháo nút gọn gàng trong thời gian quy định. Nếu hết giờ, yêu cầu cả nhóm giữ nguyên tư thế, gọi tên từng người đang bị “kẹt” và phân tích nguyên nhân để học bài học chung.

Trong suốt quá trình, nhắc mọi người giao tiếp liên tục, xin phép trước khi bước qua người khác và hỗ trợ nhau giữ thăng bằng. Điều phối viên nên đứng bên ngoài góc 45 độ để dễ quan sát toàn bộ vòng và kịp thời can thiệp khi có dấu hiệu căng cơ, chóng mặt.

Biến thể

• Speed Knot: Lấy cảm hứng từ Playmeo, các đội thi loại trực tiếp; mỗi lượt chỉ 8 phút, đội gỡ nhanh nhất bước tiếp. Phù hợp cho sự kiện có nhiều nhóm nhỏ.
• Blindfold Knot: Một nửa đội bịt mắt, nửa còn lại phải mô tả chi tiết hướng di chuyển. Biến thể này buộc người chơi dùng lời chính xác và giọng điệu trấn an.
• Silent Knot: Theo teambuilding.com, cả đội không được nói, chỉ dùng tay hoặc ánh mắt. Đây là bài kiểm tra đọc tín hiệu phi ngôn ngữ và khả năng kiềm chế cảm xúc.
• Name Bonding Knot: Muốn đề xuất động tác, người đó phải gọi đúng tên hai đồng đội đang nắm tay mình. Cách này giúp nhóm mới gặp nhau nhớ tên rất nhanh.
• Process Knot: Sau mỗi lượt, đội ghi lại chiến lược đã thử lên bảng. Sau 2-3 vòng, họ chọn ra “quy trình vàng” để liên hệ với dự án thực tế.

Mẹo cho người tổ chức

• Giữ vai trò quan sát: Đứng ngoài vòng, nhìn tổng thể và chỉ can thiệp khi thấy nguy cơ chấn thương hoặc nhóm hoàn toàn bí ý tưởng. Khi hỗ trợ, hãy hỏi gợi mở thay vì chỉ đạo trực tiếp để họ vẫn cảm nhận được quyền làm chủ.
• Luân phiên dẫn dắt: Hẹn cứ sau 3 phút sẽ mời một người khác dẫn lời giao tiếp. Cách này tránh việc chỉ một giọng nói áp đảo và giúp mọi người luyện kỹ năng lãnh đạo luân phiên.
• Khai thác dữ liệu: Sử dụng đồng hồ bấm giờ lưu lại mốc thời gian nhóm tìm ra bước đột phá, chụp nhanh các tư thế “kẹt nút” để chiếu lại lúc debrief. Tư liệu trực quan khiến phần rút kinh nghiệm sinh động hơn.
• Debrief có mục tiêu: Thay vì hỏi cảm xúc chung chung, hãy bám vào mục tiêu công việc: “Chiến lược nào giúp bạn thoát nút?”, “Quyết định thử hướng mới được đưa ra như thế nào?”, “Vai trò nào chưa được lắng nghe?”. Việc kết nối trải nghiệm với thực tế doanh nghiệp giúp người chơi nhìn thấy giá trị rõ ràng.

Lợi ích

Human Knot là phiên bản thu nhỏ của một dự án đầy ràng buộc: thời gian giới hạn, thông tin chồng chéo, phụ thuộc lẫn nhau. Khi phải giữ chặt tay nhau, người chơi nhận ra chỉ cần một mắt xích buông bỏ là toàn bộ cấu trúc sụp đổ, từ đó nâng cao ý thức trách nhiệm. Hoạt động cũng rèn luyện kỹ năng mô tả hành động cụ thể (xoay, bước, hạ vai) thay vì những mệnh lệnh mơ hồ. Những thành viên nói nhiều học cách chừa “khoảng thở” cho người khác, còn người ít nói được khích lệ trình bày ý tưởng vì nếu im lặng, nút sẽ không gỡ nổi.

Theo chia sẻ của nhiều facilitator Việt Nam, trò chơi này đặc biệt hữu ích trong giai đoạn tái cấu trúc hoặc đón nhân sự mới: sự tiếp xúc thân thể vừa phải giúp phá băng, giảm cảm giác “phe nhóm”. Ở môi trường hybrid, Human Knot đóng vai trò “phòng thí nghiệm” an toàn để mọi người luyện đọc ngôn ngữ cơ thể sau thời gian dài chỉ giao tiếp qua màn hình. Với các đội dịch vụ chịu áp lực khách hàng, việc tập trung vào từng động tác nhỏ, thử nghiệm và điều chỉnh liên tục giúp họ nhận ra tầm quan trọng của tư duy từng bước thay vì vội vàng kéo mạnh rồi mắc lỗi. Cuối cùng, tiếng cười, nét mặt ngượng nghịu khi bị kẹt tay chân tạo nên trải nghiệm cảm xúc chung – chất keo giúp văn hóa doanh nghiệp trở nên thân thiện và đáng nhớ hơn.